Reflü için Pratik Öneriler

Bebeğiniz nerede ise doğduğundan bu yana kusuyor, doktora başvurdunuz ve bu
durumun reflüden kaynaklandığını öğrendiniz. Peki şimdi ne olacak? Reflü ne demek
ve neden olur? Minik kuzunuzu rahatlatmak ve bu hastalığı en kolay şekilde atlatmak
için neler yapmalısınız?

Reflü Nedir?
Gastroözofageal reflü (GÖR), mide içeriğinin yemek borusuna doğru kendiliğinden
hareketidir. Mide içeriğinin çaba göstermeksizin ağıza veya buruna gelmesine ise
regürjitasyon denir.
Reflü neden olur?
Hem reflü hem de regürjitasyon benzer mekanizmalarla oluşur. Yemek borumuzun
alt kısmında, mide içeriğinin yemek borusuna kaçışını önleyen bir kas dokusu vardır.
İşte bu kas yapısının bebeklerde henüz iyi gelişmemiş olması mide içeriğinin olayca
yemek borusuna veya ağıza gelmesine yani refllü veya regürjitasyona neden olur.
Ayrıca sık ve aşırı besleme, sindirim sisteminin henüz daha yeterince olgunlaşmamış
olması, yemek borusunun boyunun bebeklik döneminde daha kısa olması, karın içi
ve göğüs boşluğu basınç farkı ve pozisyonel hatalar reflü ve regürjitasyona neden
olmaktadır.

Reflü her bebekte görülür mü?

Hayır, her bebekte görülmez ama ilk dört aylıktaki sağlıklı bebeklerin yarısında
görülür, altıncı ayda ise regürjitasyon sıklığı %25’e düşmektedir. Yani reflü değilse de
regürjitasyon oldukça sık görülmektedir.

Bebeğimin reflüsü olduğunu nasıl anlarım?

  • Beslenme sonrasında
  • Ağzından bir miktar süt geliyorsa
  • Huysuzsa, ağlıyor, bağırıyorsa
  • Çok fazla tekrar ederek hıçkırıyorsa
  • Öksürmeye başlıyorsa
  • Kusuyorsa
  • Sesi kısılıyor veya çatallaşıyorsa
  • Aç olduğu halde az miktar beslendikten sonra duruyor ve ağlıyorsa
  • Sırtını yay şeklinde geriyor ve memeden çekiliyorsa
  • Beslenmeden sonra uykusundan sık sık ağlayarak uyanıyorsa
  • Solunumla ilgili sıkıntılar yaşıyorsa (Tıkanma, hırıltı, öksürme, tekrar
    eden akciğer enfeksiyonları)
  • Gelişiminde sıkıntı yaşıyorsa
  • Tekrar eden kulak, boğaz, enfeksiyonları varsa
  • Bir çocuk doktoruna reflü açısından başvurmalısınız.
    Ne zaman endişelenmeli ve doktora başvurmalıyım?
    Bebeğiniz günde 3-4 kereden çok kusuyorsa, beslenme sırasında aç olmasına
    rağmen ağlama, memeyi itme gibi davranışlar mevcutsa, ses kısıklığı ve
    çatallanması varsa, kusmalar hayatın ilk üç haftasında başlamış, bir yaşından sonra
    devam ediyorsa doktorunuza başvurmanız yerinde olacaktır. Gene kanlı dışkılama,
    kanlı kusma, beslenme reddi, kilo kaybı, iştahsızlık, beslenme, yutma güçlüğü, safralı
    kusma, gelişim geriliği, karın gerginliği, ateş, vücudun sıvısız kalmasına dair bulgular
    (ağız kuruluğu, bıngıldak çöküklüğü, karın cildinin hamur gibi olması, göz yaşı
    olmaması), apne atakları, öksürük varsa bir çocuk doktoruna başvurmanızda fayda
    var.

Reflüsü olan bebekleri rahatlatacak öneriler

  •  Öncelikle arkanıza yaslanın ve bu konuda endişelenmeyi bırakın çünkü reflü
    ve regürjitasyon doğal seyrinde kendiliğinden düzelecektir.
  • İlk yapılacak şeylerden biri beslenme şeklini düzenlemektir. Bebeğinizin
    rutinini, onu uykudan önce değil uykudan uyandığında besleyecek şekilde
    programlayalım. Az miktarda, sık sık besleyelim. Her beslenmeden sonra
    mutlaka gazını çıkaralım ve beslenme sonrası en az 30 dakika dik pozisyonda
    tutalım. Yani hemen yatırmayalım. Bunun için bebeğinizin ayına uygun bir
    sling/kanguru vb. taşıma aparatı kullanabilirsiniz. Böylece ten tene temasa
    devam edebilirsiniz.
  • Reflüyü ve reflüye bağlı şikayetleri azaltmak için uyurken yatak başı 30 dereceolacak şekilde yükseltmekte fayda var. Bu, mide içeriğinin yemek borusuna kaçışını azaltır. Ancak yatak başını yükseltelim derken bebeğin yatağının içinebir yastık vb. bir şey koymayalım. Yastık ve battaniye ani bebek ölümü riskiniartırırlar.
  • Pasif sigara içimi reflüyü artırır, evde sigara içmeyelim.
  • Bebeğiniz anne sütü ile besleniyorsa, anne sütüne devam etmeniz önemli.
  • Doktorunuza danışarak anne sütünün veya bebeğinizi mama ile besliyorsanız formül sütün kıvamını, kıvam arttırıcılar ile artırabilirsiniz. Kıvam artırıcılar, kusma sıklığını azaltacaktır. Ancak mısır ve/veya pirinç nişastalı kıvam arttırıcıların uzun süreli kullanımlarında aşırı miktarda enerji alımı söz konusudur (0,72 kcal/mL olan kaloriyi 1,1 kcal/mL’ye yükseltir). Ayrıca pirinç nişastalı kıvam arttırıcıların beslenme sırasında öksürük sıklığını artırdığını gösteren çalışmalar mevcuttur. Tüm bunlar göz önünde bulundurulduğunda, ön planda alerjik etkisi düşük, kalori artırıcı etkisi az olan kıvam arttırıcılar tercih edilmelidir. Kıvam artırıcıların kullanılacağı durumlarda biberon deliğinin genişletilmesi gerektiği unutulmamalıdır.
  • Eğer bebeğinizin beslenmesinde formül süt kullanıyorsanız doktorunuza danışarak AR formül sütleri kullanmanız kusma sıklığını ve şiddetini azaltacaktır. AR formül sütler çocuk beslenmesi için gerekli olan dengeli enerji miktarı, ozmolarite, protein, kalsiyum ve yağ asit içeriğine sahiptir. Bu formül sütler; pirinç, mısır ve patates nişastası, guar zamkı veya keçiboynuzu lifi içerebilmektedir. Ancak anne sütü ile beslenen bebeklerde regürjitasyon/reflü varlığında, anne sütünün kesilerek AR formül süte geçilmesi asla söz konusu olamaz.
  • Reflüsü olan bebeklerin kilo alımını yakından izlemekte fayda var.  Çünkü bazen reflüye bağlı olarak bebek, normal koşullarda beslenmesini sürdüremez. Bu nedenle bebek çok yakından takip edilmeli düzenli olarak kilo artışı izlenmelidi.
  • Günde 4-5 defadan fazla veya tekrarlayan regürjitasyonu olan bebekler, (özellikle alerjiye ait atopik dermatit, hışıltı gibi diğer sistem bulguları da varsa) besin alerjisi yönünden bir çocuk alerji uzmanına danışılmalıdır. Böyle bebeklerde annenin diyetinden süt ve süt ürünlerinin çıkartılarak veya formül süt ile beslenen bebeklerde yoğun hidrolize formül süt (eHF) veya aminoasit bazlı formül süt (AAF) başlanarak 2-4 hafta süreyle belirtilerin izlenmesi gerekebilir.
  • Her şeye rağmen dirençli regürjitasyon ve/veya kusması olan veya ek bulguları olan bebekler mutlaka çocuk gastroenteroloji uzmanına gösterilmeli.

Kaynak: http://www.turkpediatri.org.tr/PediatriData/userfiles/file/FSSH.pdf