Acaba Ben Nasıl Bir Ebeveynim?
Hamilelikti, beslenmeydi derken aynaya bakmayı unuttuk. Ayna derken, öyle yüzümüze gözümüze baktığımız ayna değil. Şöyle kendimize uzaktan şööyle bir bakmaya yarayan aynadan bahsediyorum.
Eminiz herkes harika birer ebevyn olduğunu düşünüyordur. Bizce de öylelerdir ancak biz bugün ebeveynlerin, kendilerine uzaktan şööyle bir bakmalarını sağlayacağız.
Bakın bakalım nasıl bir ebeveynmişsiniz.
1. Otoriter Ebeveyn (Kes şu ağlamayı artık!)
Bu cümlede kendinizi gördüyseniz siz muhtemelen otoriter ebeveyn stiline yatkın bir ebeveynsiniz. Bu kategorideki ana babalar, ebeveyn olmayı çocuğun üzerinde bir güç kullanımı olarak görürler. Çocuğa karşı baskıcı ve kuralcıdırlar ancak destekleyici değillerdir. Koydukları kuralların çocuk tarafından sorgusuz sualsiz kabul etmesini beklerler. Çocuğun fikri ve ihtiyaçları pek önemli olmaz bu noktada. Kural kuraldır! Çocuk ile iletişimde birtakım sorunlar olabilir. Korku ve statü esası vardır ve bu ebeveynlerde, ceza yöntemi de etkin bir iletişim şeklidir.
Peki, otoriter ebeveynlerin çocuklarına ileride ne oluyor?
Öncelikle yapılan araştırmalar, otoriter ailelerin çocuklarının akademik olarak iyi bir seviyede olduğunu ortaya koymuş. Ancak bu çocuklar ileride daha az benlik saygısına sahip oluyorlarmış. Problem çözme becerileri ve sosyal becerilerinin düşük olduğu da yine yapılan çalışmalarla belirlenmiş.
2. İzin Verici Ebeveyn (Ah canım benim, sen yeter ki ağlama!)
Bu tarz ebeveynlerde hassasiyet çok yoğun oluyor. Sınırları da pek belirgin olmuyor. Çocukları mutsuz olmasın diye tüm kuralları esnetirler. “Aman n’payım, vermezsem ağlıyor” cümleleri en çok kullandıkları cümlelerdendir. Disiplin kuralları koyma konusunda çok tutarlı olduklarını söyleyemeyiz. Onlar kendilerini çocukların davranışlarını düzenleyen sorumlular olarak değil, çocuk tarafından kullanılan kaynaklar olarak görürler. “Bir şeye hayır dersem çok ısrar ediyor, ağlıyor, işte o zaman hiç dayanamıyorum” cümlesinden onları hemen tanıyabilirsiniz. Çocuklarıyla herhangi bir tartışmaya girdikleri zamanlar çok nadirdir. Ebeveyn değil arkadaş olurlar ve ödül mekanizması da hayatlarında bolca yer alır.
Peki, izin verici ebeveynlerin çocuklarına ileride ne oluyor?
Sonsuz özgürlük algısı yaşadıklarından yaptıklarının sonucunu göremeyebiliyorlar. Hayatlarında her zaman güvenlik hissi ihtiyacı duyarlar. Kuralsız büyüyen çocukların güven sorunları, benmerkezcilik, her şey benim istediğim gibi olacakçılık, motivasyon eksikliği, dolayısıyla akademik sorunlar, kararsızlık ve otorite ile ilgili sorunlar yaşamaları da çok büyük bir ihtimal.
3. İhmal Edici ve Reddedici Ebeveyn (Amaaan, ağlarsan ağla!)
Bu ebeveynlerde çocuk ile olan ilişkiler ihmal etme ya da reddetme üzerinden ilerler. Çocuğun bakımı ile ilgili çok fazla sorumluluk alınmaz. Çocuğun hayatında ne olup bittiği genellikle çok da fazla takip edilmez.
Peki, ihmal edici-reddedici ebeveynlerin çocuklarına ileride ne oluyor?
Bu çocuklar dünyayı keşfederken ihtiyaç duyduklarında güvenebilecekleri bir yetişkine sahip olmadıkları hissine kapılabilirler. Sosyalleşirken zorlanırlar. Sınırlar ve kurallar çocuk için faydalıdır. Evet. Eğer konmazsa, onları denetleyecek bir otorite bulunmadığı zaman bu kuralları özümsemezler ve hatta aksatırlar. Bu, ileride psikolojik bir gerilim yaşamalarına neden olabilir.
