Bebek sahibi olacağımızı öğrendiğimiz andan itibarenki önceliğimiz, sağlıklı doğması….Kucağımıza aldıktan sonra ise beslenme uyku öncelikli iki konu olarak karşımıza çıkıyor. Anne sütü ya da hazır mama ile beslenmeyi çözebiliyoruz, ancak, uyku düzenini oturtmak kolay olmayabiliyor. Özelllikle ilk 3 ay, bebeğin büyüme sürecinin hızla devam ettiği bir dönem; bu dönemdeki uyutma şekliniz ideal olmasa bile (sallayarak, emzirerek, biberonla vb.), uyku düzenini toparlamamıza engel olmaz, ancak, yine de ilk 16 hafta doğru uyku alışkanlıkları oturtmak için değerli bir dönem. Ortalama 16 hafta-4 ay sonrası yeni bir dönem olarak karşımıza çıkıyor ve tekrarla her türlü davranışı daha çabuk öğrenme gelişiyor. Bu yeni dönemin başlamasıyla birlikte bebeğin uykuya kolay dalabilmesi ve zaten var olan bağımsız uyuma becerisinin kazandırılması; sağlıklı, huzurlu büyümesi açısından son derece önemli.
Uyku Eğitimi’ne başlamadan önce anneler bebeklerinin genellikle huzursuz, hareket halinde olduğundan, ağladığından bahsederler. Uyku düzene girdikten sonra da sıklıkla “Sanki benim çocuğum değil; mutlu, daha iyi besleniyor, algıları çok açıldı” şeklinde paylaşımlar yaparlar. Kendinizi düşünün, üstüste yorgun ve uykusuz olduğunuzda nasıl farklı olursunuz; üstelik bebek bakarkenki yorgunluğunuz, lohusalıkla beraber çok daha zor hale geliyor. Dolayısıyla, bebeğin uykusunun düzene girmesi, bebekle ilgilenen aile bireyleri için, özellikle anneler için çok önemli.
Bebeklerin uyku düzenleri, büyüklerden oldukça farklı. Örneğin, yenidoğan bebeği ilk aylarda kesintisiz 8-10 saat uyutamazsınız, denememelisiniz de, çünkü gece de beslenmeye ihtiyacı var. Dolayısıyla, kendi bildiklerimizle ve kendi uyku düzenimizi referans alarak, bebeğimizi uyutmayı denediğimizde,; geçici çözümler üretebilsek de, sürekli ve kalıcı bir düzen olamıyor çoğu zaman. Bu noktada, eğer aile isterse, Uyku Eğitimi ve Danışmanı devreye giriyor. Uyku düzeni oluşturmak, ilk 4-5 yaşın hangi döneminde olursa olsun 10-15 gün titiz ve kararlı bir biçimde ve bebeğinize özel hazırlanan ve yine bebeğinize özel ilerlenmesi gereken bir süreçtir. Bu dönem sonrasında da, uyku düzenini korumaya yönelik hareket etmek, yaşa ve büyümeye bağlı olarak davranmak, buna paralel olarak da uyku sürelerini ayarlamak önemlidir. Peki neleri dikkate alıyor, neleri düzenliyoruz uyku eğitimi için plan hazırlanırken? Buna aşağıda değinmeden önce, en çok yaşanan uyku problemleri nelerdir, onlara bir bakalım isterseniz. Eminim, sizin bebeğinizin de uyku düzeni oturmamışsa bu maddelerin çoğuna “evet” diyeceksiniz:
– Uykuya dalma zorluğu
– Kısa gündüz uykuları
– Sık gece kalkışları
– Sese hassasiyet
– Uykuya dönebilmek için beslenme, sallanma vb. ihtiyacı
– Gece ve gündüz kargaşası: Gündüz uzun, gece kısa uykular
– Yatakta uyuyamama vb.
Herhangi bir sağlık problemi yoksa ve doktorunuz da düzenli kontrollerinde size ayrıca bir not iletmediyse, Uyku Eğitimi vermeyi düşünebilirsiniz ve yukarıda bahsettigim gibi nasıl hazırlıyoruz bir planı, nelere dikkat ediyoruz?
Bebeğinizin-Çocuğunuzun;
– ayı/yaşı, kilosu
– mevcut uyku ve beslenme düzeni
– odası (oda ısısı, oda karanlık düzeyi)
– yatağı (yatağındaki oyuncak vb.)
– yatış pozisyonu
– beslenme saatleri
– sabahtan itibaren kalkış ve uykuya yatış saatleri
– yaşına göre uyanıklık süreleri
– asgari ve azami uyku süreleri
– üstüste tekrarlayan problemlerde çözüm önerileri
– uyku öncesi ve sonrasında yapılması ve yapılmaması gerekenler
– dışarıya çıkıldğında nasıl hareket edilmeli
– uykuya ve odaya tepki varsa yapılması gerekenler
– günlük genel aktiviteleri ve zamanlamaları
Ve tabii her bebeğin yapısı ve gelişimi farklı olduğu için, o bebeğe özel ilave etmemiz gereken notlarımız oluyor. Bunu da, Uyku Eğitimi’nin ilk haftasında daha çok anlıyoruz. Örnek olarak, bazı bebekler gündüz uykularında ortalama bir saati geçemeyebilirler. Kısa uykucu (short napper) diyoruz bu bebeklere:) Şimdi bazı annelerin, bir saat kısa mı? Ben daha 30-40 dakika üzerini görmedim dediğini duyar gibiyim. Bir saat uyku kısa değil, özellikle 6 ay sonrası ortalama bir saat onbeş dakika ile bir buçuk saatlik uykular normal süreler, ancak, bazı bebekler yapıları gereği bir saat ortalamanın üzerine çıkamayabiliyor. Biz de uyanıklık aralığını bu süreye göre ayarlayarak ilerliyoruz.
Bebeklerin aylarına göre, uyku döngüleri var. Desteksiz (emzirilmeden, sallanmadan vs.) uyumayı bilmeyen bir bebek, yari uyaniklik yaşadığı bu uyku döngülerinde “ben neredeyim?” diyor aslında. Kendinizi düşünün….Yatağınız yerine salondaki kanapede uyuyakalsanız, arada kalktığınızda yatağınıza gidersiniz. Bebeğiniz de yatağını uyku mekanı olarak konumlandıramadığı, uykuya geçtiği yer yatağı olmadığı için, ilk uyuma şekli ne ise (beslenerek, sallanarak vb.) yine aynı şekilde uykuya devam edebilmek ister.
Bizler nasıl düzenimiz ve rutinimiz olmasından hoşlanır, bir ufak programımız bile bozulduguğunda rahatsız olursak, bebekler için de düzen ve aktivetelerin sıralı bir biçimde yapılması önemli. Onların uyku düzeni oluştuğunda, bizler de hem kendimiz, hem bebeğimiz için günü daha iyi programlayabiliriz. Ancak en önemlisi, hem biz anne ve babalar, hem de bebeğimiz güne dinlenmiş bir biçimde başlayacak, daha sağlıklı, dingin ve mutlu güzel anları paylaşmanın keyfini yaşayabileceğiz.
Bol uykulu günler dileğimle….
Çiğdem Koyutürk
- 1
- 3258
- 0
